Σίγουρα , όλοι έχουμε έστω έναν φίλο που αρνείται να μπει με το ασανσέρ στο 8 όροφο του γραφείου του που εργάζεται ή πάντα να χρησιμοποιεί τις σκάλες. Υπάρχει μια περίπτωση να είναι υπέρ της φυσικής κατάστασης, αλλά οι πιθανότητες είναι, αυτός να είναι κλειστοφοβικός.
Κλειστοφοβία διαβάζουμε πως ορίζεται :
Η αγχώδης διαταραχή που χαρακτηρίζεται από παράλογο φόβο των κλειστών ή των μικρών χώρων. Τα άτομα με κλειστοφοβία συχνά περιγράφουν πως νιώθουν την αίσθηση ότι παγιδεύονται χωρίς έξοδο, ή διέξοδο αποφυγής.
Όταν κάποιος νιώθει ότι περιορίζεται ο ζωτικός του χώρος (safe zone), οι πάσχοντες αναφέρουν τυπικά συμπτώματα μιας κρίσης πανικού, όπως εφίδρωση, δύσπνοια, υπεραερισμός, έλλειψη αέρα κλπ. Μερικοί άνθρωποι έχουν ακόμη και ακραίες αντιδράσεις όπως λιποθυμία ή και εμετός.
Ως προς την αιτία της κλειστοφοβία, η επικρατούσα θεωρία είναι ότι είναι το αποτέλεσμα ενός συνδυασμού περιβαλλοντικών και γενετικών παραγόντων.
Κατ 'αρχάς, αν είχατε μια τραυματική εμπειρία που να έχετε κλειδωθεί ή περιοριστεί σε ένα μικρό χώρο όπως ένα ντουλάπι για ώρες , στο τέλος αυτή η ανάμνηση του κινδύνου (είτε πραγματική είτε φανταστική) μπορεί να οδηγήσει σε μια ακραία αντίδραση σε αν βιώσετε παρόμοιες καταστάσεις αργότερα στη ζωή σας.
Αυτό που προαναφέραμε δεν ισχύει μόνο για εμπειρία που βίωσε κάποιος ως παιδί, ορισμένοι πάσχοντες από αυτή τη φοβία έχουν αναπτύξει για πρώτη φορά αρνητική αντίδραση σε ερεθίσματα κλειστού χώρο ως ενήλικες.
Μπορείτε να κολλήσετε σε ένα κλειστό χώρο σε οποιαδήποτε ηλικία και λόγω του προγραμματισμού στον εγκέφαλό σας, το συνδέετε ως τραγική κατάληξη .
Η εμφάνιση μπορεί να είναι ως αποτέλεσμα ενός μοναδικού γεγονότος ή λόγω επαναλαμβανόμενης παρατηρήσης ή έκθεση στο αρνητικό ερέθισμα.
Φοβία με παρατήρηση
Για παράδειγμα, με μια συχνή χρήση MRI μπορεί να προκληθεί η έναρξη της ενήλικης κλειστοφοβίας, μιας και κάποιος μπορεί να βομβαρδίζει τις σκέψεις του επανειλημμένα με δημοσιεύματα των τρομακτικών ιστοριών από ανθρώπους που θάφτηκαν ζωντανοί ή κόλλησαν σε ορυχεία . Τα παιδιά που βλέπουν τους γονείς να ταλαιπωρούνται από μια κλειστοφοβική εκδήλωση μπορούν επίσης να αποκτήσουν επίσης την φοβία, όπου προηγουμένως δεν έδειξαν σημάδια της. Φυσικά, σε αυτή την περίπτωση τα παιδιά μπορεί επίσης να έχουν προδιάθεση σε αυτό μέσω της γενετικής τους, κληρονομικότητα . Πράγματι, η ένωση φαίνεται να είναι πιο πιθανό να συμβεί σε άτομα με γενετική προδιάθεση στο άγχος.
Αυτό υποδηλώνει ότι υπάρχει μια εξελικτική συνιστώσα για αυτή την κατάσταση?
Είμαστε προγραμματισμένοι εκ των προτέρων για να αναγνωρίζουμε και να φοβόμαστε εχθρικά περιβάλλοντα και να ανταποκρινόμαστε κατάλληλα. Σύμφωνα με αυτή τη θεωρία, αιώνες πριν, προκειμένου η ανθρωπότητα να επιβιώσει έπρεπε να φοβόμαστε ώστε να αποφευχθεί η παγίδευση ή ασφυξία. Μέσω αυτού του μηχανισμού, που κάποτε ήταν απαραίτητος για την επιβίωσή μας, εξακολουθεί να είναι εύκολα επανενεργοποιείται όταν κάποια άνθρωποι έρχονται αντιμέτωποι με στρεσογόνες καταστάσεις. (σίγουρα βέβαια είναι ένας μηχανισμός και σήμερα μας είναι χρήσιμος για την επιβίωση, αλλά η έκθεσή μας στην ακραία φύση δεν είναι τόσο συχνή όπως τότε)
Φαινομενικά δημιουργία αντιγράφων ασφαλείας από γενιά σε γενιά μέσω του γενετικού παράγοντα, ακόμα δεν είναι ακόμη πλήρως κατανοητό.
Οι νευροεπιστήμονες ανακάλυψαν ότι ένα μικρό τμήμα του εγκεφάλου που
επεξεργάζεται τη μνήμη και τις συναισθηματικές αντιδράσεις όπως ο φόβος και η επιβίωση και δίνει απαντήσεις στο "fight or flight" , που ονομάζεται αμυγδαλή, έχει σχέση με την κλειστοφοβία.
Τέλος έχουν μελετηθεί ασθενείς με τέτοιες κρίσεις άγχους και διαπιστώθηκε ότι είχαν γενικά μια ιδιαίτερα μικρή αμυγδαλή που τους οδήγησε να αντιδρούν υπερβολικά σε κοινά ερεθίσματα που σχετίζονται με διαταραχές πανικού. Σε κλειστοφοβικούς αυτό μπορεί τελικά να προδηλώνει την αντίδραση πανικού, όταν ο πάσχων είναι κυριολεκτικά σε μια δύσκολη θέση που δέχεται ένα αρνητικό ερέθισμα.
Μερικές πληροφορίες ακόμα για την κλειστοφοβία :
- H κλειστοφοβία εμφανίστηκε για πρώτη φορά σε ιατρικά περιοδικά στη δεκαετία του 1870 με 2 περιπτώσεις στο Παρίσι κατά τη διάρκεια ενός χρόνου , παράλληλα με την αύξηση της αστικοποίησης της πόλης.
- Το 2,5 - 10% του παγκόσμιου πληθυσμού πάσχει από κλειστοφοβία στο παρόν.
- Οι πάσχοντες από αποφρακτική άπνοια ύπνου μερικές φορές ξυπνούν τη νύχτα έχοντας την αίσθηση της κλειστοφοβίας. Κατά ειρωνικό τρόπο, η συνιστώμενη θεραπεία CPAP η οποία περιλαμβάνει να φορά κάποιος μια μάσκα που χρησιμοποιεί ήπια πίεση του αέρα για να κρατήσει τους αεραγωγούς ανοιχτούς, συχνά αποφεύγεται λόγω των καταγγελιών ότι φορώντας τη μάσκα προκαλεί τους ασθενείς να αισθάνονται κλειστοφοβία.
Πηγή : Multiple White Matter Volume Reductions in Patients with Panic Disorder: Relationships between Orbitofrontal Gyrus Volume and Symptom Severity and Social Dysfunction Jun Konishi, Takeshi Asami, Fumi Hayano, Asuka Yoshimi, Shunsuke Hayasaka, Hiroshi Fukushima, Thomas J. Whitford, Tomio Inoue, Published: March 24, 2014 http://dx.doi.org/10.1371/journal.pone.0092862
Επιμέλεια άρθρου:
Αντώνιος Καλέντζης MBPsS / MISCP
Μέλος Βρετανικού Συλλόγου Ψυχολόγων
Κλινικών Ψυχολόγων , Νευροψυχολόγων
Μέλος Διεθνής Συλλόγου Coaching Ψυχολόγων Εκπαιδευτής Προγραμμάτων Ψυχικής Υγείας Πανεπιστημίου Αιγαίου.
psychologized@gmail.com | www.antonioskalentzis.eu
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Μπορείτε να γράψετε την άποψή σας εδώ